Trong quá trình vận hành hệ thống khí nén, chắc hẳn không ít lần quý khách hàng gặp phải tình trạng: Vừa châm dầu hôm trước, vài ngày sau đã thấy kính thăm dầu báo cạn. Máy chạy nóng, khí nén đầu ra có mùi dầu khét lẹt. Đây là nỗi ám ảnh của mọi quản lý kỹ thuật nhà máy.

Với kinh nghiệm nhiều năm trong lĩnh vực khí nén công nghiệp, đội ngũ kỹ thuật tại PSI khẳng định: 90% nguyên nhân của hiện tượng hao dầu nhanh bất thường nằm ở bộ phận Lọc tách dầu (Oil Separator).

Vậy làm sao để biết chính xác lọc tách dầu đã “chết”? Hậu quả nếu cố tình vận hành là gì? Bài viết chuyên sâu này của PSI sẽ giải đáp tường tận cho bạn.

Lọc tách dầu máy nén khí: “Quả thận” của hệ thống

Trước khi đi vào bắt bệnh, chúng ta cần hiểu rõ vai trò của nó. Nếu ví lọc dầu (oil filter) là lá gan lọc cặn bẩn, thì lọc tách dầu máy nén khí (Separator) chính là “quả thận”.

Trong máy nén khí trục vít ngâm dầu, dầu được phun vào buồng nén để làm kín, bôi trơn và làm mát. Hỗn hợp khí nén và dầu đi ra khỏi đầu nén sẽ đi vào bình dầu. Tại đây, lọc tách dầu có nhiệm vụ tách giữ lại dầu để hồi về đầu nén, chỉ cho khí nén sạch đi ra ngoài hệ thống.

Nếu bộ phận này hoạt động tốt, hàm lượng dầu trong khí nén đầu ra cực thấp (thường dưới 3ppm). Nhưng nếu nó hỏng, máy nén khí của bạn sẽ biến thành một “cỗ máy bơm dầu” ra ngoài môi trường.

Tại sao máy nén khí lại bị hao dầu nhanh bất thường?

Nhiều khách hàng gọi điện cho PSI than phiền: “Tại sao máy anh không thấy rò rỉ ở đâu, gầm máy khô ron mà dầu cứ đi đâu hết?”. Câu trả lời là: Dầu đã đi theo đường khí nén ra ngoài.

Khi lọc tách dầu bị thủng, bị nghẹt hoặc bị bão hòa, khả năng giữ dầu của nó mất đi. Dầu thay vì được thu hồi lại qua đường hồi dầu, sẽ bị áp lực khí nén đẩy thẳng ra đường ống dẫn khí. Đây chính là nguyên nhân cốt lõi gây ra hiện tượng hao hụt dầu một cách “thần tốc”.

Dấu hiệu hỏng lọc tách dầu dễ nhận biết nhất

Để tránh những hư hại dây chuyền, kỹ thuật viên cần nắm vững các dấu hiệu hỏng lọc tách dầu sau đây. Đây là những đúc kết thực tế từ hàng nghìn ca bảo dưỡng mà PSI đã thực hiện:

3.1. Mức dầu hao hụt cực nhanh (Dấu hiệu rõ nhất)

Đây là chỉ dấu đầu tiên. Nếu bạn phải châm thêm dầu hàng tuần, thậm chí hàng ngày trong khi chu kỳ thay dầu chưa đến, hãy nghĩ ngay đến lọc tách. Một vết thủng nhỏ trên giấy lọc cũng đủ để hàng lít dầu “bốc hơi” trong một ngày làm việc.

Khí nén đầu ra có lẫn nhiều dầu

Hãy kiểm tra tại các điểm xả đáy của bình tích áp hoặc các cốc lọc đường ống (Line Filter).

Nếu thấy lượng dầu xả ra nhiều bất thường, có màu vàng hoặc đen đặc.
Nếu dùng tay hứng luồng khí xả ra thấy tay dính đầy nhớt. Điều này chứng tỏ lọc tách đã mất khả năng tách dầu.

Van an toàn bị nhảy (Nổ van an toàn)

Khi lọc tách dầu bị nghẹt (tắc), khí nén không thể thoát ra khỏi bình dầu để đi vào hệ thống. Áp suất trong bình dầu tăng đột ngột vượt quá ngưỡng cài đặt (ví dụ 8 bar hoặc 10 bar), khiến van an toàn buộc phải bung ra để xả áp bảo vệ máy. Kèm theo đó là tiếng nổ lớn và dầu bắn ra tung tóe.

Chênh lệch áp suất (Delta P) tăng cao

Trên các máy nén khí hiện đại hoặc khi đo bằng đồng hồ chuyên dụng của PSI, chúng tôi thường kiểm tra độ chênh áp trước và sau lọc tách.

Lọc mới: Chênh áp khoảng 0.2 – 0.3 bar.
Lọc hỏng/nghẹt: Chênh áp vượt quá 0.8 – 1.0 bar. Khi chênh áp quá cao, máy nén khí phải làm việc nặng nhọc hơn để đẩy khí qua lọc, dẫn đến dòng điện tăng và hao tốn điện năng.

Máy nén khí bị nhiệt độ cao (Overheat)

Dù không phải nguyên nhân trực tiếp, nhưng khi lọc tách bị tắc, dòng khí lưu thông kém làm nhiệt lượng bị giữ lại trong bình dầu. Đồng thời, lượng dầu hồi về làm mát không đủ (do đã bị thổi ra ngoài hoặc tắc đường hồi), khiến máy nén khí liên tục báo lỗi nhiệt độ cao và dừng máy.

Nguyên nhân khiến lọc tách dầu “chết yểu”

Tại sao lọc tách dầu có tuổi thọ thiết kế 3000h – 6000h nhưng mới chạy được 1000h đã hỏng? Dưới đây là các lý do:

Môi trường quá bụi bẩn: Bụi mịn từ môi trường hút vào qua lọc gió, hòa trộn với dầu tạo thành “bùn” bám chặt lên bề mặt lọc tách, gây tắc nghẽn nhanh chóng.
Sử dụng dầu kém chất lượng: Dầu tái chế hoặc dầu không đúng chủng loại sẽ nhanh bị biến chất, tạo keo dầu (Varnish). Keo dầu này là “sát thủ” số 1 bịt kín các lỗ thông khí trên lọc tách.
Nhiệt độ vận hành quá cao: Chạy máy liên tục ở mức 100°C – 110°C sẽ làm lão hóa giấy lọc và các gioăng cao su cực nhanh, dẫn đến bục, thủng lọc.
Lỗi đường hồi dầu: Nếu đường ống hồi dầu bị tắc hoặc van một chiều đường hồi dầu bị hỏng, dầu đọng dưới đáy lọc tách không được hút về đầu nén, dẫn đến mức dầu dâng cao và bị khí nén cuốn đi.

Hậu quả khôn lường nếu không thay thế kịp thời

Nhiều đơn vị chủ quan, cố “chạy cố” thêm một thời gian, nhưng hậu quả mà PSI từng chứng kiến là rất lớn:

Thiệt hại về sản phẩm: Khí nén nhiễm dầu sẽ làm hỏng các sản phẩm đầu cuối (đặc biệt trong ngành thực phẩm, y tế, sơn tĩnh điện, in ấn). Hãy tưởng tượng lô hàng sơn bị nổ bong bóng do dính dầu!
Hỏng thiết bị hạ nguồn: Dầu đi vào hệ thống sẽ làm hỏng các lõi lọc đường ống, làm chết hạt hút ẩm trong máy sấy khí hấp thụ, và làm giảm hiệu suất trao đổi nhiệt của máy sấy khí tác nhân lạnh.
Nguy cơ cháy nổ: Lọc tách bị nghẹt tạo ra ma sát tĩnh điện lớn kết hợp với áp suất và nhiệt độ cao trong bình dầu là môi trường lý tưởng gây cháy nổ máy nén khí.
Tốn kém chi phí vận hành:

- Tiền mua dầu bù vào liên tục.
- Tiền điện tăng do máy chạy nặng tải (do chênh áp lớn).

Giải pháp xử lý và Quy trình thay thế từ PSI

Khi xác định lọc tách dầu máy nén khí bị hỏng, giải pháp duy nhất và triệt để là THAY MỚI. Tuyệt đối không cố gắng vệ sinh hay dùng lại lọc tách đã cũ.

Lưu ý khi chọn mua lọc tách dầu:

Đúng kích thước, thông số kỹ thuật.
Chọn thương hiệu uy tín (Mann Filter, Sotras, hoặc hàng chính hãng OEM).
Kiểm tra kỹ gioăng đệm làm kín.

Quy trình thay thế chuẩn kỹ thuật tại PSI:

Ngắt điện, xả hết áp suất trong bình dầu (quan trọng nhất để đảm bảo an toàn).
Tháo nắp bình dầu (đối với lọc tách trong) hoặc dùng vam tháo lọc (đối với lọc tách ngoài/spin-on).
Vệ sinh sạch sẽ mặt bích, loại bỏ gioăng cũ.
Kiểm tra đường ống hồi dầu, vệ sinh van một chiều hồi dầu. (Bước này rất quan trọng, nếu bỏ qua thì thay lọc mới vẫn bị hao dầu).
Lắp lọc tách mới, siết đều tay các bu lông (đối với lọc trong) hoặc vặn chặt bằng tay (đối với lọc ngoài).
Reset thời gian bảo dưỡng trên màn hình điều khiển.

Tại sao nên tin tưởng dịch vụ và phụ tùng tại PSI?

Là đơn vị chuyên sâu trong lĩnh vực khí nén, PSI không chỉ bán phụ tùng, chúng tôi bán giải pháp vận hành ổn định.

Khi gặp sự cố về lọc tách dầu hay hao dầu, đội ngũ PSI cam kết:

Khảo sát thực tế: Đo đạc chênh áp, kiểm tra chất lượng dầu trước khi kết luận.
Phụ tùng chất lượng: Cung cấp lọc tách dầu chuẩn, bảo hành dài hạn, cam kết độ chênh áp thấp và hàm lượng dầu dư đạt chuẩn (<3ppm).
Hỗ trợ kỹ thuật 24/7: Hướng dẫn xử lý sự cố từ xa hoặc trực tiếp tại nhà máy.

Kết luận

Lọc tách dầu máy nén khí tuy là bộ phận tiêu hao nhưng lại đóng vai trò sống còn đối với chất lượng khí nén và túi tiền của doanh nghiệp. Đừng để dấu hiệu hỏng lọc tách dầu bị bỏ qua cho đến khi máy móc đình trệ.

Nếu hệ thống của bạn đang gặp tình trạng hao dầu, nhiệt độ cao hoặc cần tư vấn về phụ tùng máy nén khí, hãy liên hệ ngay với PSI. Chúng tôi ở đây để giữ cho hệ thống khí nén của bạn hoạt động trơn tru và hiệu quả nhất.